Jura Krakowsko-Częstochowska
Polska Marka Turystyczna
-
otwiera się w nowej karcie
-
otwiera się w nowej karcie
-
otwiera się w nowej karcie
-
otwiera się w nowej karcie
Jura Krakowsko-Częstochowska, czyli tak naprawdę mezoregion o nazwie Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, jak sama nazwa wskazuje, znajduje się w dużym uproszczeniu między Częstochową a Krakowem. Tereny te mają długość niemal 100 km i zajmują powierzchnię ponad 2500 tysiąca km2. Z całą pewnością można powiedzieć, że jest to jeden z najpiękniejszych regionów w Polsce. Na terenie Jury znajduje się najmniejszy z polskich parków narodowych – Ojcowski Park Narodowy.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska charakteryzuje się pięknymi krajobrazami, zaznaczonymi licznymi białymi wapiennymi ostańcami i odsłonięciami skalnymi pochodzącymi z okresu jury właśnie. Wapienie te przez lata ulegały licznym procesom krasowym, dzięki czemu znajdziemy tu wiele dużych jaskiń i mniejszych schronisk. Podobno jest jeszcze wiele takich, które wciąż czekają na odkrycie. Największe z tych, które już znamy, to Jaskinia Wierna (najdłuższa), jaskinia Wierzchowska Górna, krakowska Smocza Jama, Jaskinia Ciemna z największą komorą, Jaskinia Nietoperzowa, Jaskinia Głęboka oraz owiana legendą Jaskinia Łokietka. Wszystkie one, z wyjątkiem pierwszej, udostępnione są zwiedzającym.
Jura Krakowsko-Częstochowska, czyli tak naprawdę mezoregion o nazwie Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, jak sama nazwa wskazuje, znajduje się w dużym uproszczeniu między Częstochową a Krakowem. Tereny te mają długość niemal 100 km i zajmują powierzchnię ponad 2500 tysiąca km2. Z całą pewnością można powiedzieć, że jest to jeden z najpiękniejszych regionów w Polsce. Na terenie Jury znajduje się najmniejszy z polskich parków narodowych – Ojcowski Park Narodowy.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska charakteryzuje się pięknymi krajobrazami, zaznaczonymi licznymi białymi wapiennymi ostańcami i odsłonięciami skalnymi pochodzącymi z okresu jury właśnie. Wapienie te przez lata ulegały licznym procesom krasowym, dzięki czemu znajdziemy tu wiele dużych jaskiń i mniejszych schronisk. Podobno jest jeszcze wiele takich, które wciąż czekają na odkrycie. Największe z tych, które już znamy, to Jaskinia Wierna (najdłuższa), jaskinia Wierzchowska Górna, krakowska Smocza Jama, Jaskinia Ciemna z największą komorą, Jaskinia Nietoperzowa, Jaskinia Głęboka oraz owiana legendą Jaskinia Łokietka. Wszystkie one, z wyjątkiem pierwszej, udostępnione są zwiedzającym.
Wzdłuż terenów Jury ciągnie się wiele trudnych do zdobycia szczytów. Najwyższy z nich to Góra Janowskiego, znana też jako Góra Zamkowa, która wznosi się na wysokość 515,5 m n.p.m. Takie ukształtowanie terenu zostało wykorzystane przez średniowiecznych budowniczych, którzy z rozkazu Kazimierza Wielkiego wznosili tu zamki warowne. Monumentalne budowle miały być nie do zdobycia i broniły ówczesnych granic przed najazdami. Dziś zdobycie ich nie jest już takie trudne, ale nadal zachwycają i onieśmielają zwiedzających. Szlak, który wytyczono ich śladem, nazwano w latach 30. XX wieku Szlakiem Orlich Gniazd, właśnie z powodu ich umiejscowienia. Orły budują swoje gniazda w miejscach niedostępnych dla człowieka. Wśród tych warowni nie do zdobycia znajdziemy dziś te najbardziej znane i dobrze zachowane lub odbudowane, jak Zamek Królewski na Wawelu, zamek Pieskowa Skała czy zamek Bobolice, ale też te, które ucierpiały na przestrzeni lat i dziś możemy oglądać ich ruiny, jak zamek Ogrodzieniec (wzniesiony na Górze Zamkowej) czy zamek w Olsztynie. Na uwagę zasługują jednak również te mniej znane warownie, jak zamek w Rabsztynie, zamek Pilcza w Smoleniu czy znajdujący się we wsi Rudno rozległy i malowniczy zamek Tenczyn.
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska zachwyca także bogactwem występujących tu roślin i zwierząt. Wapienne podłoże sprzyja występowaniu zupełnie innej roślinności niż na sąsiadujących z nią terenach. Lasy zajmują tu niewielką część powierzchni i są to typowo górskie buczyny i jaworzyny. Znajdują się tu głównie skaliste zbocza, które porasta ciepłolubna murawa kserotermiczna. Rośnie tu między innymi objęty ścisłą ochroną gatunkową aster gawędka czy rojnik górski. Pierwszy z nich znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych. Znaleźć tu można także wiele cennych i rzadkich okazów roślin wodnych i drzew.
Lista zwierząt występujących na terenie Jury jest także bardzo imponująca. Poza ssakami, takimi jak łoś, bóbr, dzik, sarna czy kuna, znajdziemy tu także ponad 20 gatunków nietoperzy żyjących w licznych jaskiniach. Jest to wynik imponujący i wyjątkowy w skali kraju. Znaleźć tu można także rzadkie ptaki, gady czy płazy.
Jura to region bardzo zróżnicowany nie tylko pod względem fauny i flory, ale także ukształtowania terenu. Mamy tu trudne do zdobycia zbocza wapienne, ale region ten zachwyca także pięknymi dolinami. Jedna z tych najładniejszych i najbardziej znanych to Dolina Prądnika. Znajduje się ona na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Turystów przyciągają tu między innymi piękne i charakterystyczne formy skalne jak na przykład Maczuga Herkulesa i Brama Krakowska.
Zaskakująco odmiennym terenem są pustynie: Błędowska i Siedlecka. Pierwsza z nich jest największa w Polsce. Jeszcze w latach 30. XX wieku wchodziła w skład Wielkiej Pustyni Błędowskiej, która niestety zarosła. Z dawnych 150 km2 pozostało dziś około 30. Dobrym miejscem, by podziwiać to, co jeszcze pozostało z pustyni, jest Róża Wiatrów – drewniana platforma widokowa.
Jura Krakowsko-Częstochowska to wyjątkowy region Polski. Zachwyca swoim pięknem i bogactwem przyrody, ale też zróżnicowaniem terenu i wspaniałymi krajobrazami. Majestatyczne budowle, które możemy tu podziwiać, skłaniają do refleksji i przypominają o dawno minionych już czasach królów i książąt. Jest to kraina mocno wpisana w tradycję, kulturę i historię naszego kraju.
